İki kişi olarak Mekke’den çıkan Hazreti Muhammed (Sallallahü aleyhi ve sellem) sekiz sene sonra (04 Ocak 630), Hicri 8 Ramazan’ın 13. günü 10 bin kişilik bir ordu ile Mekke’ye doğru yola çıktı.

Yolda, Medine’ye hicret eden amcası Abbas ile karşılaştılar. “Ben peygamberlerin sonuncusu, sen de muhacirlerin sonuncususun” buyurdu.

Mücahitler yolda yeni yavrulamış bir köpek gördüler. Hazreti Peygambere haber verdiler. O, hemen o köpeğin başına bir nöbetçi dikti, Köpeğe ve yavrularına zarar verilmesin diye. (Hayvan seviyoruz, diyenlerin kulakları çınlasın. Peygamberden başka hangi komutan savaşa giden ordunun içinden birisini köpeğin başına nöbetçi diker?)

Mekke’ye yaklaştıklarında, kan dökülmeden girilmesini emretti.

Bu emri duymayan ve Medinelilerin sancağını taşıyan Sa‘d bin Ubade: “Bu gün et doğrama günüdür” deyince, Hazreti Peygamber (sav): (Elyevm yevmülmerhameh) “Hayır, bu gün merhamet günüdür” buyurdu ve onu kumandanlıktan aldı, yerine oğlu Kays’ı getirerek Medinelilerin sancağını ona verdi.

Peygamberimiz ordusuyla birlikte Kurâu'l-Gamîm'e vardılar. "Yâ Rasûlallah! Oruçlu olmak halka çok ağır gelmeye başladı. Halk, senin ne yapacağına bakıyorlar!" dediler. Peygamberimiz Aleyhisselam; Usfan ile Emeç arasındaki Kudeyd mevkiine gelince, ikindi namazından sonra, hayvan üzerinde iken bir bardak su getirtti. Bardağı herkesin göreceği şekilde kaldırıp onu içti, orucunu açtı. Müslümanların da oruçlarını açmalarını emretti.

Müslümanlardan bazısının orucunu açtığı, bazısının ise oruçlarını açmayıp tutmaya devam ettikleri haber verilince, Peygamberimiz Aleyhisselam: “Onlar âsilerdir! (Emre karşı gelenlerdir)! Siz, sabahleyin düşmanlarınızla karşılaşacaksınız! Orucu açmak sizin için zindeliktir!" buyurdu. Düşmanla karşılaşacakları haber verilince, hepsi Merru'z-zahran'da oruçlarını açtılar.( Buhârî. Meğazi/47 (Ahmed. 3/ 29. )

Bu hadis-i şerif bize seferî olan kimsenin, isterse ramazan orucunu tutmayıp sonra kaza etmesi gerektiğini bildirmektedir.

Sürgün olarak çıkarıldığı Mekke’ye muzaffer olarak, devesinin üzerinde boyun bükerek, muzaffer bir komutan edasıyla değil, mütevazı bir şekilde girdi.

Cuma günü Haram-ı Şerifte Kureyşlilere: “Şimdi size ne yapacağımı düşünüyorsunuz?” diye sordu. Çünkü o dönemde savaşı kazananlar, erkek esirleri köle olarak pazarlarda satarlardı, mallarını ganimet olarak alırlardı. Mekkeliler: “Sen bizim kerim – cömert bir kardeşimizsin, kerim bir kardeşimizin oğlusun” dediler. Fahri kâinat efendimiz: “ Gidiniz, hepiniz hürsünüz” buyurdu.

Kâbe’nin içi ve dışı, Hübel’den ve etraftaki putlardan temizlendi.

Hz. Bilal Ümeyye bin Halef’in kölesi idi. Ondan çok çekmişti. Şimdi Kâbe’nin damına çıkarak ezan okudu.

Hz. Ebubekir’ babası Ebû Kuhâfe’yi Müslüman olması için Resulullah’ın yanına getirdiğinde sevgili Peygamberimiz (sav): “O ihtiyarı niçin buraya kadar getirdin, biz onun ayağına giderdik” buyurdu.

Şimdi bir mesele kalıyordu! Hazreti Peygamber (sav) ana vatanı olan Mekke’de mi kalacaktı, yoksa Ensarla beraber Medine’ye mi gidecekti. İşte burada da samimi bir vefa örneği sergiledi ve Ensar’a: “Ben sizin diyarınıza hicret ettim, hayatım da mematım da sizin aranızda olacaktır.”

Mekke valiliğini, Aslen Mekkeli olup, Mekke’nin Fetih günü Müslüman olan Attâb b. Esîd’e vererek Zilka‘denin son günlerinde Medine’ye avdet buyurdu.