Edip Akbayram! (Müzisyen)

“12.500 TL. alan, hele hele üstüne birde ev kirası veren bir insanın ruhsal durumunu düşünebiliyor musunuz! Yaşayan ölüdür o! Sabahleyin kahvaltıda zeytini göremez…Peyniri görmez…kaymağı, balı göremez…

Ben ondan dolayı mutsuzum!

Bireysel mutluluk bir şey getirmiyor. Toplumsal mutluluk önemlidir.

Ben 1 kilo kıyma yiyorsam. Komşum da en az 250 gram yesin, bana imrenmesin.

Biz hayatımız boyunca hep bunların mücadelesini verdik. Ben yıllardır bunu yapmaya çalışıyorum. Bütün şarkılarımda, ezilen insanların yanında oldum. Şarkılarımı onlara söyledim. Emek en yüce değerdir. Emekçi eli öpülesi insandır.

Dünya kirleniyor. Her yerde kirleniyor. Dolayısıyla da bu kirlilikten benim güzel ülkemde nasibini alıyor. Şimdi biz öyle toplumduk ki, biz düşeni, elimizi uzatıp kaldıran bir toplumduk. Şimdi düşeni, tekme vuran bir toplum haline geldik. Bu yalnızca kendi ülkem içinde değil, dünyadaki gelişen kirlenmenin örneğidir.” sözlerin sahibi ve şarkısında “Ben ölürsem akşamüstü ölürüm” diyen, sesiyle, duruşuyla, yüreğinden süzülen o güzel şarkılarıyla hepimizin hayatına dokunan çok değerli bir sanatçıyı, Edip Akbayram’ı tam akşamüzeri kaybettik!

Edip Akbayram’ın ölümünü duyunca, yıllar öncesine daldım. Tarihini tam hatırlayamıyorum. 50 yılı geçti çünkü. Doğduğum şehir Kayseri’de Ortaokul ve Lise yıllarımda çok konsere gitme olanağım olmuştu. Şimdi Forum Avm’nin bulunduğu yerde Kayseri Atatürk Kapalı Spor Salonu vardı. Ortaokulda arkadaşım Şevket Cankardeş’le beraber Boks antremanlarına gittiğimiz bu spor salonu, aynı zamanda Kayseri Ticaret Lisesinde okurken hergün gittiğim yolun üzerinde bulunuyordu. Bu Atatürk Kapalı Spor salonunda çok sanatçıyı seyretme olanağım olmuştu.

O yıllarda Neni diye bilinen (Nuh Mehmet Okuöcal) Kayseri'nin büyük Organizatörü'dür... Neni sayesinde ünlüler Kayseri'yi, Kayseri'de ünlüleri tanımış... O dönemde, Türkiye'de ne kadar ünlü isim varsa hepsi ile bizleri buluşturmuştu!

Kayseri'de sosyal hayat öyle canlanmış ki çevre illerden bile o sosyal hayata katılmak için akın akın insanlar gelmeye başlamıştır.

Kayseri'deki tüm sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif faaliyetlerde baş rollerde olmuş.

Kayseri'nin en önemli değeri olan Kayserispor'u da ihmal etmemiş. Gençliğinde amigoluk yapmış, iş hayatına atılınca da Kayserispor için organizasyonlar düzenleyip maddi ve manevi destek olmuş...Metin Yüzel’in kaleminden éNenié yi sizlere daha sonra tanıtacağım.

Liseler arası Müzik yarışmasımıydı. Yoksa Neni’nin organizesi ile gelen grubun içerisinde miydi onu da tam hatırlayamıyorum. İşte o yarışmada ilk kez seyretme ve dinleme olanağımı bulmuştu. Canlı olarak ilk kez görme ve dinleme olanağım olmuştu.

29 Aralık 1950'de Gaziantep'te doğdu. Henüz dokuz aylıkken Çocuk felcine yakalandı. Çocukluğunu bu hastalığın pençesinde geçiren Edip Akbayram'ın müziğe tutkusu da çocukluk yıllarında başladı. Akbayram o yıllar için "Haftalığımdan biriktirdiğim paralarla ünlü pop şarkıcılarının konserlerine gider, eve döndüğümde aynanın karşısında onların taklitlerini yapardım." demiştir. Çocukluk yıllarında bir orkestra kurdu ve amatör olarak evlerinin yakınındaki bir düğün salonunda çalıştı.

Lisede kurdukları orkestrada Pir Sultan’ın, Karacaoğlan’ın deyişleri üzerine yaptıkları besteleri çalıp söylediler. İlk plağı Kendim Ettim Kendim Buldum'u da lise yıllarında yaptı. İlk plağını çıkardığı grubun adı Siyah Örümcekler'di. Plak da "Siyah Örümcekler-Gaziantep Orkestrası" ve "Edip Akbayram ve Siyah Örümcekler" başlıkları altında iki farklı baskıyla çıktı. Gaziantep'ten sonra Adana ikinci adresi oldu. Adana, Akbayram'ın kurduğu orkestrayla ilk kez sahneye çıktığı kenttir. Daha sonra burada "Beyaz Saray" adlı bir gazinoda çalışmaya başladı.

1968 yılında liseyi bitirip İstanbul'a gitti. Liseyi bitirdiği zaman hep öğrenmeyi istediği mesleğin, doktorluğun eğitimini almak için üniversite sınavlarına girdi ve diş hekimliğini kazandı. Fakat müzik ağır bastı ve bu meslekten vazgeçerek kendini müziğe verdi.

İstanbul'a geldikten sonra 1971'de Altın Mikrofon Yarışması'na katıldı. Âşık Veysel'in bir şiirinden esinlenerek gerçekleştirdiği ilk bestesi olan "Kükredi Çimenler" ile birinci oldu. 1974'te Dostlar Orkestrası'nı kurdu ve Anadolu pop müziğinin önde gelen isimlerinden biri oldu. Daha sonra "Kara Kuzu", "Deniz Üstü Köpürür" ve "Garip" adlı 45'liklerle ödüller aldı ve ünü yurt çapında duyulan bir sanatçı oldu. "Aldırma Gönül" ve "Eşkiya Dünyaya Hükümdar Olmaz" adlı parçalarıyla satış rekorları kıran ve Altın Plak kazanan sanatçının çeşitli kuruluşlar tarafından verilen 250 kadar ödülü mevcuttur.

80'ler Edip Akbayram ve benzeri müzik yapanlar için zor yıllardı. 1981-88 arasında bestelerinin TRT'de çalınması yasaklandı. Ama 90'ların ortasından itibaren, özellikle Türküler Yanmaz albümüyle yeni bir çıkış yaptı ve kendi çizgisinde sapmadan yürümeye devam ettiğini gösterdi. Akbayram bu albümü Sivas Katliamı'nda yaşamını yitirenlere ithaf etmiştir. Bu albümde Can Yücel’in, Oktay Rifat’ın, Ahmet Arif’in, Vedat Türkali’nin yapıtlarından bestelediği şarkılar vardı.

Edip Akbayram başlangıçtan itibaren ne yapmak istediğini şöyle açıklıyordu: "Kalıcı bir şeyler yapmak istiyordum. Fikret Kızılok ve Cem Karaca'nın Anadolu ezgilerini pop çizgisinde söylemelerini örnek olarak aldım. Renk ve çizgide tamamen bir Edip Akbayram olarak geliştirdim. Toplumcu müzik yapmak istedim. Müziğimde geniş halk kitlelerinin yaşamı, sorunları olmalıydı. Ancak sivri, ucuz kahramanlıklardan da uzak durmaya çalıştım. İnançlarımdan, düşüncelerimden, politikamdan taviz vermeden, müzik tekniğinden yararlanarak, sorunlu, yoksul, geniş halk kitlelerine ulaşmak, daha çağdaş bir şeyler yapmak istiyordum."

1979 yılında Ayten Hanım ile evlenen sanatçının, bu evliliğinden Türkü ve Ozan adlarında bir kızı ve bir oğlu vardır.

Diskografi:

Albümleri (LP/MC/CD):

• Mayıs.
• Söyleyemediklerim.
• Dün ve Bugün.
• Dün ve Bugün 2.
• Dün ve Bugün 3.
• 33’üncü.
• Selam Olsun.
• İlk Günkü Gibi.
• Yıllar.
• Güzel Günler Göreceğiz.
• Türküler Yanmaz.
• Bir Şarkın Olsun Dudaklarında.
• Unutamadıklarım.
• Hava Nasıl Oralarda?
• Senden Haber Yok.
• Şahdamar.
• Özgürlük.
• Yeni Gelen Güne Türkü.
• Dostlar.
• Nice Yıllara Gülüm.
• Nedir Ne Değildir?
• Edip Akbayram.

45'likleri:

• Kendim Ettim Kendim Buldum - Çiçeklerin Dili (Siyah Örümcekler).
• Kükredi Çimenler - Boşu Boşuna.
• Anam Ağlar Başucumda Oturur - Sev Beni Beni
• Deniz Üstü Köpürür - Dumanli Dumanli Oy Bizim Eller.
• Değmen benim Gamlı Yaslı Gönlüme - Yakar İnceden İnceden
• İnce İnce Bir Kar Yağar - Dağlar Dağladı Beni.
• Garip - Kaşların Karasına
• Kolum Nerden Aldın Sen Bu Zinciri - Gam Üstüne Gam Yapılır.
• Mehmet Emmi - Affetmem Seni.
• Zalim Zalim - Kahpe Felek
• Aldırma Gönül - Sen Açtın Yarayı.
• Analara Kıymayın Efendiler - Adiloş Bebe.
• Eşkiya Dünyaya Hükümdar Olmaz - Gidenlerin Türküsü.
• Bugün Bizde Bayram Var - Bu Yıl Benim Yeşil Bağım Kurudu.
• Edip Akbayram 1971 yılında Barış Manço’nun Moğollar’la doldurduğu İşte Hendek İşte Deve - Katip Arzuhalim plağını Nejat Taylan Orkestrası ile kaydetti. Plak Nejat Taylan Orkestrası adına piyasaya sürüldü.

Halk TV'de yayımlanan ve seyretmeye doyamadığım, “Serhan Asker ile Görkemli Hatıralar”ınla özdeşleşen Edip Akbayram’ın şarkısı ile yazımıza son verelim.

Güzel günler göreceğiz çocuklar
Motorları maviliklere süreceğiz
Güzel günler göreceğiz çocuklar
Motorları maviliklere süreceğiz
Güzel günler göreceğiz çocuklar
Motorları maviliklere süreceğiz
Güzel günler göreceğiz çocuklar
Motorları maviliklere süreceğiz

Çocuklar inanın inanın çocuklar
Güzel günler göreceğiz güneşli günler
Motorları maviliklere süreceğiz
Güzel günler göreceğiz güneşli günler…

2 Mart 2025 tarihinde zatürre tedavisi sonrası geçirdiği iç kanama nedeniyle 53 gün yoğun bakımda tedavi gördüğü Haydarpaşa Numune Hastanesi'nde, çoklu organ yetmezliği nedeniyle aramızdan ayrıldı.

Ailesinin ve sevenlerinin başı sağ olsun!