Çağ bilgisayar çağı oldu. Yıllar önceki anılarımızı, Facebook hatırlatıyor sağolsun!

İnsanoğlu var olduğundan günümüze dünyada ve ülkemizde yıllar boyu sürüp giden, davaların ve haksız verilen kararların, yüreklerde yaratmış olduğu izler yıllar geçmesine rağmen silinmediğine şahit oluyoruz. Yapılan tüm haksızlıkların insanlığın vicdanını kanattığını görüyor ve hissediyoruz. Görürüz ve hissederiz de, dünde bugünde bu adaletsizlikleri bizden başkasının yapmadığını da biliriz. Karar verende bizleriz, üzülende bizleriz. İşte yaşanmış adaletsizliklerin bir örneği oyununu, EĞİTİM SEN (Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası) Kırıkkale Şubesi, 25 Mart 2018 tarihinde Kültür Merkezi salonunda;

Ümit Denizer’in kaleme aldığı, sahne tasarımı ve kostümleri Metin Deniz’in, Kukla Uygulama Bülent İşcan’ın yaptığı, usta oyuncular Rutkay Aziz ve Taner Barlas’ın rol aldığı “Adalet, Sizsiniz” oyununu bizlerle buluşturmuştu… Seyrederken tüylerimiz diken diken olmuştu.

Henüz sahnelenmeden, tiyatro dalında 2012 Cevdet Kudret Edebiyat Ödülü’ne layık görülen; AYSA Prodüksiyon Tiyatrosu tarafından sahneye konan, Rutkay Aziz ve Taner Barlas’ın birlikte rol aldıkları “Adalet, Sizsiniz” oyunu; yargının siyasallaştığı üç tarihi olayı, M.Ö. 5. yüzyılda Atina’da, Beş Yüzler Meclisi’nin ölüme mahkum ettiği düşünür Sokrates, 1633 yılında Roma’da, Engizisyon’un müebbet hapse mahkum ettiği bilim adamı Galileo ve 1927 yılında Boston’da, adaletin ölüme mahkum ettiği iki İtalyan göçmen işçi Sacco ile Vanzetti’nin yaşamlarını bizlerle buluşturuyorlar.

Yıllar önce yaşanmış haksızlıkları dile getiren oyunda; Sokrates; M.Ö. 469-399 yılları arasında Atina’da doğmuş yaşamış ünlü Antik Yunanlı düşünür, filozofun, M.Ö. 399 yılında tanrılara saygısızlıktan idam cezası almasını ve 2 bin 411 yıl sonra Atina’da kurulan temsili mahkemede masum olduğuna karar verildiğini görüyoruz.

Yine yıllar önce; Galileo Galilei; (1564-1642) modern fiziğin ve teleskobik astronominin kurucularından olan İtalyan bilim adamının, 1633 yılında kitabı yasaklanan ve 70 yaşında müebbet hapse mahkumiyetini, gözlerinin kör olduğunu ve 1642 yılında hapiste öldüğünü, Kilisenin ise Galileo’yu mahkum eden Engizisyon kararını ancak yüzyıllar sonra sonra, yakın bir tarih olan 1992 yılında kaldırmış olduğunu görüyoruz.

Yine yıllar önce; Nicola Sacco (1891-1927) ve Bartolomeo Vanzetti (1888-1927): Şarkılara isimleri geçmiş, haklarında birçok kitaplar yazılmış iki İtalyan göçmen. Amerika Massachusetts’e göçen bu iki İtalyan, bir cinayet ve gasp olayı ile ilgili suçlandığını, mahkeme boyunca suçsuz olduklarını söyledikleri ve olayın gerçek failleri suçlarını itiraf etmelerine rağmen, 7 yıllık mahkumiyet günlerinden sonra 23 Ağustos 1927 tarihinde idam edilmelerini, görüyoruz.

Amerikan adalet sisteminin ayıbı olarak hatırlanan davalardan birisine ve gerçek cinayeti Amerikan adalet sisteminin işlediğine şahit oluyoruz.

* * * * *

27 Mart Dünya Tiyatrolar günü!

1948 yılında kurulan Uluslararası Tiyatro Enstitüsü, 1961 yılında aldığı bir kararla 27 Mart gününü Dünya Tiyatrolar Günü olarak kabul etmiş, bu enstitüye üye ülkeler, her yıl 27 Mart gününü Tiyatro Bayramı olarak kutlamaktadır..

Dünyada ilk tiyatro olayının nerede nasıl başladığı kesinlikle bilinmiyor.

Araştırmalar; tiyatronun ilkel insanların av dönüşü vurdukları avın çevresinde sevinç ve heyecan sesleri çıkararak dans etmelerinden doğduğunu anlatırlar.

Bizde tiyatro olgusu; çok eskilere dayanan orta oyunu ile onun biçiminden başlar.

Alman oyun yazarı BERTOLF BRECHT’ın sözünü çok beğenirim, her yazımda ve konuşmalarımda onu vurgulamak isterim.

“Sanatçı, yalnız topluma karşı sorumluluk taşımakla kalmaz, toplumu da sorumluluğa çeker.”

Bizim yazarlarımızdan Haldun Taner ise;

“Tiyatro olmasaydı insanoğlu çok eksik, çok güdük kalırdı.”

Teknolojinin gelişmesi ile insanlar evlerinde bilgisayar ve televizyonun esiri olmuşlar, bu nedenle sanat etkinliklerine olan ilgi de gittikçe azalmaya başlamıştır. Böyle giderse ilerde nostalji olarak kalacak bazı sanat dalları.

Bunlardan biriside Tiyatro!

Tiyatro yaşamımızın bir parçasıdır. Sanat dalları arasında en ilgi çekici olanıdır. En zor olanı da diyebiliriz. Çünkü sinema, resim, kitap v.b. dallarında beğenilmeyen eksiklerin giderilmesi mümkün. Tiyatro da ise durum öyle değildir. O anda oyuncu ile seyirci karşı karşıyadır. Oynayan sanatçı ile seyirci arasında direk ve sıcak bir ilişki söz konusudur. Her şey o anda yaşanır. Risk fazladır. Fedakarlık, özveri ve dikkat gerektiren bir sanat dalıdır.

Tiyatro insanlara verdiği mesajla eğitimine katkı sağlar. İnsanını insanca yaşama hissini kuvvetlendirir. İnsanlar arasındaki sevgi ve saygının pekişmesine, kendini sorgulamasına ve tanımasına yardımcı olur, daha toplumsal düşünmesini sağlar, bencilliğini yok eder.

Yaşama sevincine katkı sağlar. İnsanların ve toplumların gelişmesinde, kavgadan, silahtan ve savaştan arınmış, barış içinde yaşayan çağdaş insanlar yaratmada en etkili iletişimi sağlar.

O nedenle, çocuklarımızın gelişmesinde ve ruh sağlığı açısından iyiyi öğretmede etkileyici rol oynar.

Çünkü Tiyatro şiddeti içermeyen, örnek alınması gerekli olana yardımcı olur.

Kısacası tiyatro eğitir, eğitirken düşündürür. Tiyatro insanlara beraber gülmek, beraber ağlamak, beraber düşünmek gibi insanca duyguları aşılar.

27 Mart Dünya Tiyatro gününün Ülkemizde ve Kırıkkale’mizde gelecek günlerde daha coşkulu kutlanması dileğiyle!