Yargıda yeni dönem başlıyor

Teklif metninde, evli kadının bekarlık soyadını ancak eşinin soyadıyla birlikte kullanmasını öngören hüküm siyasi partilerin ortak önergesiyle metinden çıkarıldı. Aksi bir düzenleme yapılmazsa, evli kadınlar istemeleri halinde sadece bekarlık soyadını kullanabilecek.
Metinden çıkarılan düzenleme şöyleydi: “Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır. Şu kadar ki; kadın evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir. Kadının soyadı, kendi soyadı ile önceki kocasının soyadından oluşuyorsa kadın bu soyadlarından sadece birisini evleneceği kocasının soyadının önünde kullanabilir.”

ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Anayasa Mahkemesi (AYM), evlenen kadının bekarlık soyadını, ancak eşinin soyadıyla birlikte kullanabilmesine olanak tanıyan Medeni Kanun hükmünü geçen yıl “eşitlik” ilkesine aykırı bularak iptal etmiş, yasal boşluğun giderilmesi için TBMM’ye de 9 aylık süre vermişti.

AYM’NİN TBMM’YE VERDİĞİ SÜRE 28 OCAK 2024’TE DOLMUŞTU.

AKP, yasal boşluğu giderecek yeni düzenlemeyi, 9. Yargı Paketi’ne koydu. Hazırlanan yasa teklifinde, AYM’nin iptal gerekçesi dikkate alınmadı ve kadının soyadını yine ancak eşinin soyadıyla birlikte kullanabilmesi öngörüldü. Geçen yasama yılının sonunda çıkarılması planlanan düzenleme, kadın örgütleri, hukukçular ve muhalefetin yanısıra, iktidar partisi içinden de gelen tepkiler üzerine yeni yasama yılına bırakılmıştı.

ARABUCULUK KANUNU'NDA DEĞİŞİKLİK

Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu'nda yapılan değişikliğe göre, anlaşma belgesinin taraflarından biri, icra edilebilirlik şerhi verilmesinden sonra tapu müdürlüğünden tescil talebinde bulunabilecek. Tapu müdürlüğünce taşınmaza ilişkin mevzuatta öngörülen gerekli inceleme ve değerlendirme yapıldıktan sonra resmi senet düzenlenmeksizin tescil talebi yerine getirilecek.

Ayrıca taraflardan birinin geçerli bir mazeret göstermeksizin ilk toplantıya katılmaması sebebiyle arabuluculuk faaliyetinin sona ermesi durumunda toplantıya katılmayan taraf, son tutanakta belirtilecek ve bu taraf davada kısmen veya tamamen haklı çıksa bile karşı tarafın ödemekle yükümlü olduğu yargılama giderlerinin yarısından sorumlu tutulacak. Ayrıca bu taraf lehine Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'ne göre belirlenen vekalet ücretinin yarısına hükmedilecek.
Arabuluculuk eğitimini tamamlayan ve mesleğinde 20 yıl kıdeme sahip olanlar, yazılı sınava girmeden arabuluculuk siciline kayıt olabilecek. TBMM Genel Kurulunda AK Parti'nin kabul edilen önergeleriyle düzenlemeden, daha önce yasalaşan Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'a eklenen 5 madde ile evlenen kadının soyadına, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nun (TMSF) kayyum olarak atanmasına ve Kamulaştırma Kanunu'ndaki değişikliğe ilişkin hükümler çıkarıldı. Meclis Başkanvekili Celal Adan, teklifin kabul edilerek yasalaşmasının ardından birleşimi, 12 Kasım Salı saat 15.00'te toplanmak üzere kapattı.

Bundan sonra ne olacak?

Anayasa Mahkemesi’nin bir yasa maddesini iptal etmesi halinde TBMM’nin yasal boşluğu gidermek için yeni düzenleme yapması gerekiyor. Meclis’te kadının bekarlık soyadını kullanmasını sağlayacak yasa değişikliği ilk seçenek olarak görünse de iktidar partisi bu konuda henüz net karar vermiş değil. Bazı AKP kurmayları, yeni yasal düzenleme için acele edilmemesi gerektiğini ifade ediyorlar.
Anayasa Mahkemesi’nin Meclis’e yeni yasal düzenleme yapmak için verdiği sürenin geçen Ocak ayında dolduğuna dikkat çeken iktidar partisi kurmayları, bu durumun şimdiye kadar uygulamada olumsuz sonuç doğurmadığını savunuyorlar. İktidar partisi kaynakları, halen yürürlükte olan ilgili yönetmeliklere itiraz ederek kadının sadece kendi soyadını kullanabilmesinin mümkün olacağı görüşünü dile getiriyorlar.