Soba Nasıl Yakılmalı

Ülkemizde her yıl kış aylarında birçok kişi sobalarda kömürün bilinçsizce yakılması nedeni ile zehirleniyor. Emekli Sağlık Memuru ve eşi sobadan sızan karbon monoksit gazından zehirlenerek yaşamını yitirdi. Yaşanan bu olay herkesi tedirgin etti. OLAYLAR AZALIR Tüm uyarılara rağmen her yıl kömürden kaynaklanan zehirlenmeler ve yangınlarda ölenlerin sayısı gün geçtikçe artıyor. Ölümler kömürden olmayıp, sobaların yakılma yönteminin doğru bilinmemesi ya da ihmalkârlık veya vurdumduymazlıktan kaynaklanıyor. Uzmanlara göre doğru yakılmayan sobada hangi kömür yakılırsa yakılsın zehirlenme olabilir. Soba alırken, kurarken ve yakarken bazı çok basit kurallara uyulması halinde üzücü olaylar en aza indirilmesi sağlanacağı bildirildi. ÜÇ UNSURA DİKKAT Zehirlenmelerde suç, yüksek kalorili çevre dostu kömürlerde olmayıp, yanlış soba yakma tekniği ve standart dışı soba kullanımından kaynaklanıyor. Sobadan can kaybını önlemek için yetkililer üç hususa dikkat çekiliyor. Bu etkenlerden birinci kaliteli yakıt seçmek, sobayı üstten yakmak ve sobanın hava alıcı yerlerini kapatmamak geliyor. YATMADAN ÖNCE KÖMÜR ATILMAMALI Zehirlenmeye çeşitli teknik yöntemler ile engel olunabileceğini belirten yetkililer bu önlemleri şu şeklide sıraladılar "Bacalara bakım yapılmalı, Soba ve borular uygun özelliklerde olmalı, çürük boru kullanılmamalı, Odalarda mangal kullanılmamalı, Havalandırma boruları çatıdan en az bir metre yukarıda olmalı, Yatmadan önce yanan sobaya kömür atılmamalı, Yılda en az bir kez bacalar temizlenmeli, Sobalar üstten tutuşturulmalı, Sobanın hava-duman kapakları kesinlikle kapatılmamalı, Lodoslu havalarda soba yakılmamalı" şeklinde konuştular. YETERLİ SOLUNUM SAĞLANMALI Soba zehirlenmelerine karşı alınabilinecek ilk yardım önerilerini de açıklayan yetkililer "Kişi zehirli ortamdan uzaklaştırılmalı, Sıkı elbise ve iç giysiler gevşetilmeli, Yeterli solunum sağlanmalı, Hasta battaniye ile sarılarak vücut ısısı korunmalı ve en kısa sürede hastaneye ulaştırılmalı, Zehirlenme belirtileri, Baş ağrısı, Baş dönmesi, Bulantı, Kusma, Kulak çınlaması, Yüz kızarması" diye ifade ettiler. SOBA YAKMANIN PÜF NOKTALARI Soba yakılmasının püf noktalarından bahseden yetkililer, Sobanın ısısından iyi yararlanmak için duvar ile soba arasında yaklaşık 50 santimetre bulunması gerektiğini, sobanın arkasına parlak ve ısıya dayanıklı yansıtıcı bir levha konulması gerektiğini belirttiler. Yetkililer ayrıca, sobanın yanlış kullanım nedeniyle kömür sobalarından yeterli verim alınamadığını, hava kirliliğine ve zehirlenmelere yol açabileceğini söylediler. BACA DELİĞİNE YAKIN KURULMALI Tütmesini ve bacanın kurum tutmasını engellemek için sobanın, baca deliğine en yakın yere, en az direk ve boru kullanılarak kurulması gerektiğini belirten yetkililer, ısıdan daha iyi yararlanmak için duvar ile soba arasında yaklaşık 50 santimetre bulunması gerektiğini bildirdi. Sobanın arkasına konulacak parlak ve ısıya dayanıklı yansıtıcı bir levhanın odanın daha iyi ısınmasını sağlayacağını ifade eden yetkililer, kaliteli kömür kullanılmasıyla daha az yakıt tüketileceğini ve çevreye zarar verme oranının düşeceğini söylediler. ZEHİRLENMELER VE ÇÖZÜMLERİ Türkiye'de her yıl bina yangınlarının yüzde 20'si temizlenmeyen bacalardan ileri gelmektedir. Bacalar temizlenmediğinden dolayı milyarlarca liralık konutlar yanarak tahrip olmaktadır. BACALAR TEMİZLETİLMELİ Konu hakkında açıklama yapan yetkililer "Temizlenmemiş ve doğru kurulmamış sobalardan dolayı özellikle rüzgârlı havalarda evlerde baca tepmesi dediğimiz olaylar sık aralıklarla meydana gelmektedir. Baca gazının tepmesi sonucu gaz içinde bulunan çok zehirli karbon monoksit gazı zehirlenmelere neden olmaktadır. Yılda en az bir defa bacaların temizlenmesi gereklidir. Bacalar temizlenmediği ve sobalar doğru şekilde doğru yere kurulmadığı zaman kömür, odun ve gaz yağı eksik ve verimsiz yanmaktadır. Eksik yanma sonucu oluşan kirli gazlar ve partiküller baca tıkanmasına neden olmaktadır. Böylece her yıl onlarca kişi evlerinde zehirlenmekte ve hatta ölmektedirler. Bir binanın yıllık baca temizleme maliyeti ise bina büyüklüğüne bağlı olarak 40 ile 150 YTL arasında değişmektedir" diye konuştular. BAŞLIK KULLANILMALI Bacalarda mutlaka baca başlığı kullanılması gerektiğini belirten yetkililer "Aksi durumda rüzgarlı havalarda zararlı ve zehirli gazlar teperek zehirlenmelere neden olur. Bacalar yeterli oranda yalıtımlı olmalıdır. Yalıtılmamış bacalar hızlı şekilde soğur. Soğuyan bacalarda sıcak gaz içindeki nem yoğunlaşarak bacalarda daha hızlı tıkanmalara ve duvarlarda lekelenmelere neden olur. Sobada baca çekişi ve yanma verimliliği düşer. Zehirlenmelerin ana sebeplerinden biride sobaların ve şofbenlerin doğru şekilde doğru yere kurulmamasıdır. Soba ve şofben kurarken nelere dikkat edileceği detaylı bir şekilde anlatılmalıdır. Borularla ilgili gerekli kurallar öğretilmelidir. Bu bilgiler halkımıza doğru şekilde anlatılmalıdır" dediler. HAYAT KURTARACAK ÖNLEMLER 1- Soba kurarken fazla dirsek kullanımından kaçınılmalı. 2- Sobalar günlük temizlenmeli, küllük seviyesi ızgaraya ulaşmamalı. 3- Sobanın kurulu olduğu odada yatılmamalı. Zorunlu durumlarda kişinin başı sobaya en az 2 metre mesafede olmalı. 4- Sobalı odada yatılıyor ise kapı hafif açık bırakılmalı. 5- Sobanın altında mermer olmalı. Yanıcı madde ve mobilyalar sobadan uzak olmalı. BACAYI BİNAYA DOĞRU AÇMAYIN Pencere veya duvar delinerek baca açılan binalarda çatı üzerinden gelen rüzgar baca borusundan içeriye girerek borular içerisindeki gazların erimesine yol açar. Zehirli gaz rüzgarın da etkisiyle evin içerisine yayılır. ISA BACA, ZEHİRLENME SEBEBİ Soba bacaları çatıdan en az 1 metre yüksekte yapılmalıdır. Aksi takdirde bacadan içeriye baskı yapacak olan rüzgar, zehirlenmeleri beraberinde getirecektir.