İklim kanunu teklifi TBMM’de kabul edildi mi? İklim kanunu maddeleri nelerdir?

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda kabul edilen ve yasalaşan Türkiye’nin ilk İklim Kanunu, ülkemizde iklim değişikliğiyle mücadelede yeni bir dönemin kapılarını araladı. Yeşil büyüme vizyonu ve 2053 yılı net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda hazırlanan kanun, sera gazı emisyonlarının azaltılması, iklim değişikliğine uyum faaliyetleri ve bu alanlarda planlama, denetim ile yaptırımları kapsayan kapsamlı bir yasal çerçeve sunuyor.

KANUNUN TEMEL HEDEFLERİ VE YAPISI

Kanun, sera gazı emisyonlarının kontrol altına alınması ve azaltılmasına yönelik somut mekanizmalar getirirken, iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine karşı uyum politikalarını da düzenliyor. Buna göre her ilde vali başkanlığında İl İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu oluşturulacak. Sera gazı emisyonlarını azaltmaya yönelik politika ve eylemler, Türkiye’nin ulusal katkı beyanı ve stratejik planları çerçevesinde yürütülecek.

EMİSYON TİCARET SİSTEMİ (ETS) VE KARBON PİYASASI

Kanun kapsamında, Türkiye’de ilk kez Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) kurulacak. ETS ile yüksek sera gazı salımı yapan işletmeler belirlenip, bu işletmelerin emisyon izni almaları ve belirlenen tahsisatlar çerçevesinde faaliyet göstermeleri zorunlu olacak. ETS piyasasında serbestçe işlem görecek karbon tahsisatları, piyasa istikrar mekanizmaları ve esneklik araçları ile desteklenecek.

SIKI DENETİMLER VE YAPTIRIMLAR

Kanun, sera gazı emisyonlarına ilişkin raporlama yükümlülüklerine uymayan işletmelere ciddi idari para cezaları getirdi. Örneğin, sera gazı emisyon raporunu zamanında sunmayanlara 500 bin ile 5 milyon TL arasında ceza kesilecek. Ayrıca, ozon tabakasına zarar veren maddeleri kullanan, ithal eden veya ticaretini yapanlara 2,5 milyon TL’ye kadar para cezası uygulanacak.

ETS kapsamındaki işletmelerin tahsisat teslim yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda, cezalar daha da artırılarak, emisyon izni iptali ve faaliyet engelleme yaptırımları devreye girecek.

UYUM VE KORUMA FAALİYETLERİ

Kanun, sadece emisyonları azaltmakla kalmıyor; aynı zamanda iklim değişikliğine uyum faaliyetlerini de önceliklendiren hükümler içeriyor. Su kaynaklarının etkin yönetiminden, ekosistem ve biyolojik çeşitliliğin korunmasına; tarımda iklim değişikliğine dayanıklı yöntemlerin yaygınlaştırılmasından, afet risklerinin azaltılmasına kadar geniş bir yelpazede tedbirler hayata geçirilecek.

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAŞKANLIĞI’NIN ROLÜ

Kanunla birlikte kurulan İklim Değişikliği Başkanlığı, iklim politikalarının merkezi koordinasyonunu üstlenecek. Başkanlık, sera gazı emisyonlarının takibi, ETS’nin işletilmesi, yaptırımların uygulanması ve strateji geliştirme gibi kritik görevleri yürütecek.

GELECEĞE YÖNELİK PLANLAMA

İlgili kurum ve kuruluşlar, kanun kapsamında belirlenen hedeflere ulaşmak için mevzuatlarını, planlarını ve uygulamalarını en geç 31 Aralık 2027’ye kadar uyarlamak zorunda. Bu süre Cumhurbaşkanı tarafından bir yıla kadar uzatılabilecek.

Türkiye’nin ilk İklim Kanunu, iklim değişikliğiyle mücadelede kapsamlı ve etkili bir yasal altyapı oluşturdu. Bu düzenleme, hem ulusal hem de küresel iklim hedeflerine uyum sağlamak adına kritik bir adım olarak görülüyor. Kanun, ekonomide yeşil dönüşümü hızlandırırken, Türkiye’nin sürdürülebilir ve dirençli bir geleceğe yürüyüşünü destekleyecek.