Bebekler neden ağlar

Ağlama, erken dönemlerdeki iletişim sisteminin bir parçası olarak bebeğin bakımı ile ilgili kişiye etkin mesajları iletebilme yoludur. Çoğu zaman bebeğin derdini çevresine tek anlatma yoludur, bu nedenle bir yardım çağrısı olarak nitelendirilmelidir. Ağlayan bir bebek kötü, yaramaz veya disiplinsiz olarak değerlendirilmeden önce bebeğin ağlamasına neden olan gereksinimlerin araştırılması gerekir. Ağlamaya neden olan sorunu ortaya çıkarabilmek için öncelikle ağlamanın şekli, sorunun ne zaman başladığı, önlemek için ne gibi yöntemlerin uygulandığının bilinmesi gerekir. Açlık Açlık ağlamaya neden olan en sık nedenlerdendir. Bu nedenle sabırsız bebeğin hemen beslenmesi sağlanmalıdır. Çoğu kez ağlama, annenein sütünün yetersiz olduğunu düşünüp, gereksiz yere ek besine başlamasına neden olur. Bir bebek ayda ortalama 500-600 gr alıyorsa anne sütü yeterlidir, bu durumda ağlamanın başka bir nedene bağlı olduğu düşünülmelidir. Ek besinler, genelde bebeğin ağlamasını azaltmaz ve bazen ağlamayı artırabilir. Bebek 2 haftalık, 6 haftalık ve 3 aylık dolaylarındayken büyüme hızlandığı için bu dönemlerde bir kaç gün aç gözükebilir ve daha sık beslenmek isteyebilir. Bu dönemlerde daha sık emzirilirmesi gerekir. Kirli alt bezi Bebeğin cildi çok hassastır, uzun süre altının kirli veya ıslak kalması tahrişe neden olur ve bebeği rahatsız eder. İster kumaş, ister hazır bez olsun, bebeğin altı sık kontrol edilmeli, ıslak veya kirli ise değiştirilmelidir. Sıcak veya Soğuk Bebekler için fazla sıcak ve soğuk rahatsız edicidir. Bebeğin bulunduğu oda için uygun ısı 18 - 22 oC dır. Bebekler ortam ısısına uygun giydirilmelidir. Bu ısıda bir fanila, bir pamuklu tulum ve yelek yeterli olacaktır. Uyurken üzerine bir ince battaniye veya yorgan örtülmesi yeterlidir. Terkedilmişlik duygusu Bebek başlangıçtan beri az uyuyan bir bebek olabilir ve ağlama adetini terkedilmişlik duygusu içinde anne babanın yatağına gidebilmek için geliştirmiş olabilir. Bunu ortadan kaldırmak için bebek bir kaç hafta anne babanın odasına alınabilir. Herhangi bir tüylü oyuncak yanında bırakılarak, bebeğin bu alışık olduğu oyuncağı görerek rahatlaması ve uyuması sağlanabilir. Bebekler gece boyunca sık sık gözlerini açar, el ve kollarını hareket ettirirler. Geceleri sık sık bebeğin yanına gidilmesine gerek yoktur, yataktan kalkarken çıkan gürültü bebeği uyandırabilir ve bir süre bebeğin uyanık kalmasına neden olabilir. Bebekleri gün boyunca uyuyan anneler, gündüz uykularını azaltıp gece uykusunu düzene sokabilirler. Sevgi ve ilişki ihtiyacı Bebekler kendileri ile ilgilenen kişiden sevgi ve fiziksel ilişki bekler, dokunulmaktan, kucağa alınmaktan, masajdan ve konuşulmaktan keyif alırlar. Bebeğin özellikle sol tarafta taşınması, bebeğin annenin kalp seslerini dinleyerek rahatlamasını sağlayacaktır. Hiç bir neden gösterilemeyen durumlarda ağlayan bebeğe yumuşatıcı bir losyon veya yağla yumuşak masaj ve ardından ılık bir banyo bebeğin rahatlamasına yardımcı olacaktır. Karın ağrısı Bazen anne belli bir yiyeceği yediği zaman bebeğin huzursuz olduğunu fark edebilir. Çünkü yiyeceklerden bazı maddeler anne sütüne geçebilir, bebekler annelerinin yediği inek sütü, yumurta, soya ve fıstık gibi yiyeceklerin içerdiği proteine allerjik olabilirler. Bebeklerde ilk emzirme öncesi bir iki kez süt formülleri ile beslenme bile inek sütü allerjisi gelişmesine yol açabilmektedir. Ayrıca kafein, çay ve kolalar süte geçerek bebeği rahatsız eder. Eğer anne sigara içiyorsa ya da başkaları annenin yanında sigara içiyorsa bu da bebeği etkileyip bebeğin daha çok ağlamasına neden olabilmektedir. Çay ve kahveyi azaltmak, sigarayı emzirmeden önce ya da emzirme sırasında içmemek bebeği rahatlatmaya yardımcı olabilecektir. Gaz Sancısı Ağlama belli bir düzen gösterir. Bebek günün belli zamanlarında, özellikle akşamları sürekli ağlar. Tıpkı karın ağrısı varmış gibi, ayaklarını kendine çeker, emecekmiş gibi hareket eder ama onu rahatlatmak çok zordur. Bu şekilde ağlayan bebeklerin ya barsakları çok aktiftir ya da gazı vardır, ama nedeni kesin değildir. Buna "kolik" denir. Kolik için ilaç önerilmemektedir, bazen bu ilaçlar bebek için zararlı da olabilmektedir. Kolik ağlamaları bebek 4-5 aylık olduğunda azalacaktır. Koliği olan bir bebeği rahatlatmanın en iyi yolu onu yakın tutmak, hafif hareketlerle ve yumuşak bir basınçla karnını okşamaktır. Bazen ılık bir banyo da bebeğin ağrısını hafifletmekte yardımcı olmaktadır. Bir bebek sürekli ağlamaya başlarsa, özellikle de daha önce hiç böyle ağlamamışsa bu bir hastalık belirtisi olabilir. Akut orta kulak iltihabı, idrar yolu enfeksiyonu gibi durumlarda ağlamanın hastalığın ilk bulgusu olabileceğinin de akılda tutulması gerekir. Bebeklerin ağlama nedenleri şu şekilde sıralanabilir: ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Rahatsızlık (bebeğin pis olması, çok sıcak veya soğuk ortam) Yorgunluk (çok fazla ziyaretçi) Hastalık ya da ağrı (ağlamanın şeklinin değişmesi) Açlık (yeterli süt alamama, büyümenin hızlanması) Annenin yedikleri (her türlü yemek bazen de inek sütü) Annenin aldığı ilaçlar (kafein, sigara, diğer ilaçlar) Memede süt fazlalığı Kolik Fazla ilgi gereksinimi olan bebekler --------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Prof. Dr. Selda Bülbül Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD Başkanı