2023 yılında Türkiye ekonomisi 2023'te %5,1 büyüdü

2023 yılında Türkiye ekonomisi, zincirlenmiş hacim endeksiyle yıllık bazda %5,1 oranında bir büyüme kaydetti. Bu artış, ülkenin ekonomik performansını güçlendirirken, sektörel farklılıklar ve tüketim kalıplarında önemli değişimlere işaret etti.

CARİ FİYATLARLA GSYH %76,8 ARTIŞ GÖSTERDİ

Cari fiyatlarla hesaplanan GSYH, 2023 yılında bir önceki yıla göre %76,8 oranında bir artış göstererek 26 trilyon 545 milyar 722 milyon TL olarak gerçekleşti. Sektör bazında bakıldığında, imalat sanayi %19,5'lik payı ile GSYH'nin en büyük katkısını sağlayan sektör oldu. İmalatı %13,9 ile toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı; %9,5 ile ulaştırma ve depolama sektörleri izledi.

SEKTÖREL BÜYÜMELER VE KÜÇÜLMELER

2023 yılında en hızlı büyüyen sektörler arasında diğer hizmet faaliyetleri %12,7, toptan ve perakende ticaret %11,5 ve finans ve sigorta faaliyetleri %8,5 oranında artış kaydetti. Öte yandan, madencilik ve taş ocakçılığı %14,7, su temini, kanalizasyon, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri %8,5 ve mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler %2,5 oranında küçüldü. Bu değişimler, sektörlerin ekonomik döngüdeki rolünü ve önceliklerini yansıttı.

TÜKETİM HARCAMALARI ARTIŞ GÖSTERDİ

Yerleşik hanehalkının nihai tüketim harcamaları 2023 yılında %13,6 oranında bir artış gösterdi. Tüketim harcamalarının GSYH içindeki payı %59,1 olarak belirlendi. Hanehalkı harcamalarında en büyük payı alan gruplar ise gıda ve alkolsüz içecekler %22,8, ulaştırma %19,7 ve konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar %11,1 oldu. Devletin nihai tüketim harcamalarının GSYH içindeki payı %13,1 olarak gerçekleşti, gayrisafi sabit sermaye oluşumunun payı ise %31,9 oldu. Devlet harcamaları %2,4 artarken, gayrisafi sabit sermaye oluşumu %8,4 oranında bir artış gösterdi.

İŞGÜCÜ ÖDEMELERİ VE İŞGÜCÜ PAZARINDAKİ GELİŞMELER

İşgücü ödemeleri 2023 yılında bir önceki yıla göre %116,7 oranında büyük bir artış gösterdi. İşgücü ödemelerinin gayrisafi katma değer içindeki payı %32,5'e yükseldi. Brüt işletme artığı/karma gelir %62,3 artarken, net işletme artığı/karma gelirin payı 2022'de %53,7 iken, 2023'te %47,0'a düştü.

İHRACAT VE İTHALAT DENGESİNDEKİ DEĞİŞİKLİKLER

Mal ve hizmet ihracatı, 2023 yılında %2,8 oranında bir azalma gösterirken, ithalat %11,8 oranında arttı. Harcama yöntemine göre cari GSYH ana bileşenleri arasında mal ve hizmet ihracatının payı %31,9, ithalatın payı ise %34,4 olarak gerçekleşti.