2016 Yılında Kaybettiklerimiz (33)
Tarık AKAN!
Asıl adı Tarık Tahsin Üregil olan, oyuncu, yapımcı ve yazar Tarık Akan, 1949 yılında İstanbul’da doğdu.
Bir dönem subay olan babası Yaşar Üregül'ün görevi nedeniyle Erzurum, Dumlupınar’da yaşamıştır. Babasının başka bir yere tayini üzere Kayseri'ye taşındılar ve ilkokulunu da burada tamamladı. Babasının emekliliği üzerine İstanbul'a tekrar taşındılar ve Bakırköy'e yerleştiler. Bakırköy'e taşındıktan sonra ortaokul ve liseyi burada tamamladı. Lise'yi bitirdikten sonra, Yıldız Teknik Üniversitesi'ne girdi ve burada Makine Mühendisliği bölümünü okudu. Sinemaya geçmeden önce Bakırköy'deki plajlarda cankurtaranlık yapmaya başladı. Aynı zamanda sokaklarda işportacılık da yapmaya başladı. Yıldız Teknik Üniversitesi'nde, Makina Mühendisliği okuduktan sonra Gazetecilik Yüksek Okulu'na girdi ve bu okuldan mezun oldu.
1970 yılında Ses dergisinin düzenlediği Sinema Artist Yarışması adlı yarışmaya katılarak birinci oldu. 1970'li yıllarda oynadığı filmlerle adından sıkça söz ettirdi. Boyu, giyinişi ve saç stili ile 70'li yıllara damgasını vurarak Yeşilçam'ın büyük jönleri arasına adını yazdırdı. Yeşilçam'ın "cici çocuğu" olarak bilinen Tarık Akan’ın, yarışmada birinci olduktan sonra 1971 yılında ilk kez Filiz Akın ve Ekrem Bora'nın başrol oynadığı sinema filmi “Emine” ile oyunculuk kariyeri başlamış oldu.
Daha sonra 1972 yılında “Suçlu” adlı filmde oynayan Akan, bu filmle 1973 yılında Altın Portakal Film Festivali'nde “En İyi Erkek Oyuncu” ödülünü almıştır. Tarık Akan, Altın Portakal Film Festivali adlı ödül yarışmasında yedi ödül alan tek erkek oyuncudur.
1976 yılından sonra ciddi bir karar alarak değişme kararı almıştır. Oynadığı romantik-komedi filmleri ile büyük ün kazanmıştır. Romantik-komedi filmlerinin çizgisinden çıkıp daha ciddi filmlerde oynama kararı aldığında henüz 28 yaşındadır.
1977 yılında Zeki Ökten'in yönetmenliğini üstlendiği başrollerini Melike Demirağ ve Tuncel Kurtiz ile paylaştığı “Sürü “adlı filmde oynamıştır. 70'li yıllardaki tarzından uzaklaşmış, artık bıyıklı olarak film çekmeye başlamıştır. Sürü adlı film ile çok büyük başarı sağlamıştır. Ardından 1978 yılında Cüneyt Arkın ile beraber başrol oynadığı “Maden” adlı film ile artık her türlü filmde oynayabileceğini kanıtlamıştır. 1978 yılından itibaren Maden filmi ile sosyal mesaj içerikli filmlerde ağırlıklı rol almaya başladı. Özellikle, Yılmaz Güney'in projeleri olan Sürü ve Yol filmleri ile politik filmlerde oynayabileceğini göstermiştir.
1982 yılında Şerif Gören ve Yılmaz Güney'in yönettiği Altın Palmiye ödüllü “Yol” filmi ile çok büyük başarı elde etmiş ve dünyaya adını duyurmuştur. Film 1982 yılında Cannes Fil Festivali'nde Altın Palmiye ödülünü alan tek film olmuştur ve Akan, En İyi Erkek Oyuncu kategorisinde aday olmuştur. 1990 yılında başrolünü oynadığı “Karartma Geceleri” adlı film Yeşilçam'ın klasikleri arasında yer almıştır.
Sinemacılığın kötü gittiği 1978-1981 yılları arasında ticari taksi alarak kiralama sistemi ile ticaret hayatına devam etti.
Tarık Akan, siyasi görüşünü şu ifadeler ile açıklamaktadır. "Sanatçı dediğin andan itibaren; dünyaya bakışı, yaşamı, görüşleri, her şeyi politiktir. Bu politik düşünce hiçbir zaman gerici, muhafazakâr, tutucu bir politika değildir."
Türkiye Cumhuriyeti tarihinde yaşanan darbelere ilişkin; “ 27 Mayıs ve 28 Şubat darbe değildir. Birincisi önümüzü açtı, yeni düşüncelerle tanışmamızı sağladı. Çünkü laik Cumhuriyet’ten uzaklaşmamızın önünü kapattı. 1971 darbe teşebbüsü ve 1980 Darbesi faşist darbedir. Türkiye’yi bugünkü noktaya taşıyan hareketler. 1980 son vuruştur emperyalizm için. TSK bu ülkenin her şeye rağmen en önemli kurumu.” ifadelerini söylemiştir.
1979 yılında İzmir'de Nazım Hikmet'in doğum yıl dönümüne katılmak ve Barış Derneği’ne üye olmak suçlarından yargılanır. Spor salonunda yapılan o doğum yıl dönümüne binlerce insan katılmışken bir tek Tarık Akan'a dava açılmıştır. 1987 yılında davadan beraat etmiştir. 1980 darbesinden sonra, Almanya'da yaptığı bir konuşma sonrası yurda dönüşünde tutuklanıp, 2,5 ay ceza evinde kaldıktan sonra 31 Mart 1982’de beraat etmiştir. 2013 yılında yapılan Gezi Parkı protestoları destek vermek için protestolara iştirak etmiştir.
1990'lı yıllarda daha az sinema filmlerinde yer almıştır.
1991 yılında Bakırköy'de olan Taş Mektep adlı ilkokulun ortaklarından birisi olmuştur.
1995 yılında Aziz Nesin'in vefatından sonra görevini devralan oğlu Ali Nesin'den Nesin Vakfı başkanlığını devralmıştır. 2002 yılında “Anne Kafamda Bit Var” isimli bir kitap çıkarmıştır. Kitabında 12 Eylül Darbe 12 Eylül Darbesi'nden sonra yaşadıklarını kaleme almıştır.
Akan, toplam 111 filmde ve 4 televizyon dizisinde oynamıştır.
Filmlerinden bazıları; Solan Bir Yaprak Gibi, Sev Kardeşim, Canım Kardeşim, Oh Olsun, Hababam Sınıfı, Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı, Maden, Adak, Yol, Pehlivan, Çark, Üçüncü Göz, Karartma Geceleri, Adana – Paris, Gülüm, Deli Deli Olma…
Televizyon dizileri; Taşların Sırrı, Koçum Benim, Gece Yürüyüşü, Ahh İstanbul, Geç Gelen Ödüller.
Ödülleri:
1973 – 1978 – 1980 – 1984 – 1989 – 1990 -2003 Antalya Altın Portakal Film Festivallerinde - En İyi Erkek Oyuncu.
1982 - Cannes Film Festivali - En İyi Erkek Oyuncu.
1985 - Berlin Uluslar arası Film Festivali – Gümüş Ayı.
1992 - Adana Altın Koza Film Festivali - En İyi Erkek Oyuncu.
1996 - Antalya Altın Portakal Film Festivali – Yaşam Boyu Onur Ödülü.
2006 - Sinema Yazarları Derneği Ödülleri – Onur Ödülü.
2007 – Çağdaş Sinema Oyuncuları Derneği Ödülleri – Sinema Emek Ödülü.
16 Eylül 2016 tarihinde aramızdan ayrıldı.
Ailesinin ve sevenlerinin başı sağ olsun!
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.