2-Turukku Krallığı (1)

Zağaros Dağları’ndan güneye inen Gutiler, Akad Devleti’nin çökmesine ve yeni Sumer Devrinin açılmasına sebep olmuştur. MÖ. 3. binli yıllarda Musul-Kerkük yöresinde yaşayan Erken-Türk Hurilerden bir kol tarafından TURUKKU DEVLETİ kuruldu.(312)

Daha önceki bölümde Akad Kralı Naramsin’e karış savaşan 17 krallıktan birinin adının “Tourki ülkesi ve kralının da  “İlloushoumail” (İlşu-nail) olduğunu görmüştük.(313)

Bu bilgilere ilaveten kitabımızın en önemli maddi belgelerine geliyoruz. Şifahi tarih, dil ve folklorik bilgiler dışında çivi yazılı 13 tablet ile de destekleyerek, Türklerin Kuzey Mezopotamya’da ve Zağros Dağları’nın Batı eteklerinde de yaşadıklarını öğrenmekteyiz.

Söz konusu tabletler Mari Kraliyet Arşivine kayıtlı belgelerdir. Fırat Nehri kıyıları, M.Ö.4.000 ile M.Ö.2.000 yılları arasında evvela Sumer sonrasında ise Babil nüfusunda bulunmaktaydı. Mari şehri, bugünkü Suriye sınırları içerisindeki Tell Hariri kentidir.

Fransız Arkeoloji Enstitüsü’nün 1933-1939 yılları arasında yaptığı kazılarda ortaya çıkarılan kraliyet sarayında Asurlulara ait M.Ö. 1870-1740 yılları arasında yazılmış birçok çivi yazılı tablet bulunmuştur. Bugün Louvre Müzesi’nde sergilenen Akatça yazılmış bu tabletlerin metinleri Georges Dossin tarafından 1950 yılından itibaren yayımlanmıştır.

 Dört cilt halinde yayımlanan Mari Tabletlerinin 13 tanesinde toplam 22 defa “Turuku”, “Turukku”, “Turukki”, ve “Turuk” biçiminde bir kavim adı geçmektedir.(314)

16 numaralı tablet: “Uyuyanları uyandıran ve uyandırdıklarına hiç tayın vermeyen Turukkular gibi yapacağız.”

Resim-63-Türklüğün Kutlu Dağları’ndan Zağros Dağları-İran

(312) Sadi Bayram, G. Anadolu’da Proto-Türklerin İzleri, Azerbaycan Kültür Der. Yay, Ank. 1998 s.33

(313) Meydan, a.g.e, İstanbul, 2007,s. 543

(314) G.Dosssin, Achives Royales de Mari, Paris, 1950