Kırıkkale yıllarca klorlu suya mahkum edildi

Dönemin Çevre Bakanı Veysel Eroğlu tarafından açılışı yapılan Kırıkkale Belediyesi içme suyu arıtma tesisi, yüksek maliyeti nedeniyle kapatılarak adeta çürümeye terk edildiği anlaşıldı. O günden bu yana klorlu su kullanmak zorunda kalan Kırıkkale halkını tedirgin edecek olay 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve çocuk bayramı dolayısıyla temsili başkan Leyla Şarlıoğlu’nun musluktan içilebilir su isteği üzerine Belediye Başkan yardımcısı Ömer Eldemir’in açıklamasıyla ortaya çıktı. Tesiste incelemelerin başladığını, orta ve kısa vadede çözümler ile projelerin hazırlanmaya çalışıldığına değinilen devir teslim sonra görüşlerini aldığımız Kırıkkale Belediye Başkan yardımcısı Ömer Eldemir, tesis üzerinde incelemelerin devam ettiğini söyledi.

Kırıkkale içme suyu arıtma tesisinde yapılan ilk incelemeler hakkında bilgi veren Başkan yardımcısı Ömer Eldemir, şu anda tesiste 160’lık iki ana borunun patlak olduğunu ve su verilemediğini söyledi. Borulardaki patlak nedeniyle kente verilen suda tazyikli su verilemediğini söyleyen Eldemir, “kısa vadede patlakları tamir edeceğiz. Kente musluktan içilebilir su vermek üzere uzun vadeli çalışmamız olacak.”dedi. Kente verilen suyun klorlanarak pompalandığını da hatırlatan Eldemir, “şu anda tesis kullanılmıyor. Adeta çürümeye terk edilmiş. Çürüyen kısımların yeniden inşası tamamlandıktan sonra ancak kent içilebilir suya kavuşacak.” İfadelerinde bulundu.

İŞTE TESİSİN ÖZELLİKLERİ
Kırıkkale (Grup) İçme Suyu Arıtma Tesisi, Kırıkkale'nin 15 km güneydoğusunda Hasandede Kasabası civarında 20 hektar alan üzerinde kurulmuş olup Kırıkkale, Keskin, Hasandede, Hacılar, Bahşılı, Yahşihan, Çerikli ve Sungurlu'nun (Çorum) içme, kullanma ve endüstri suyu ihtiyacını karşılamaktadır.
Tesiste arıtılan ham su, Kapulukaya Barajı'ndan Ø1600 mm çapında 2 adet çelik boru hattı vasıtasıyla cazibe ile arıtma tesisine getirilmektedir.

2001 yılında kurulan Mevcut Su Arıtma Tesisi ana hatları ile aşağıdaki kısımlardan oluşmaktadır:
1.Giriş ve havalandırma yapısı
2.Durultucu ünitesi
3.Filtre ünitesi
4.Kimya ünitesi
5.Klorlama ünitesi
6.Geri yıkama ünitesi
7.Temiz su tankı (22.000 m3)
8.Terfi ünitesi

MPE Mühendislik tarafından, mevcut tesisin Filtre Ünitesi çıkışından itibaren yeni kurulan İleri Su Arıtma Sisteminin kapasitesi 1.050 lt/sn (90.720 m3/gün'dür).
Bu arıtma sistemi sayesinde sudaki başlıca kirleticiler olan Çözünmüş İyonlar (Sülfat, klorür vs), Ağır Metaller (arsenik, kurşun vs), Sertlik, Tat, Koku ve diğer kirleticileri tam olarak arıtılmakta ve TSE 266 İçme Suyu Standartları'na ve İnsani Tüketim Amaçlı Sular Yönetmeliği'ne uygun hale getirilmektedir.

Yeni Tesis Üniteleri (Ultrafiltrasyon + Ters Ozmoz)
Yeni arıtma tesisi ana hatları ile aşağıdaki kısımlardan oluşmaktadır:
1.Su Alma Yapısı: Mevcut arıtma tesisinde Havalandırma, Ön klorlama ve kaba Filtrasyonu gerçekleşen ham suyun bu noktadan itibaren yeni tesise iletilmesi için Su Alma yapısı inşa edilmiştir.
2. Ham Su İletim Hattı: Su alma yapısından itibaren ham su 900 mm'lik çelik boru hattı ile UF Ünitesi besleme deposuna iletilmektedir.
3.UF Besleme Deposu: UF ünitesine suyun beslenmesi amacıyla 200 m3 hacimli betonarme su deposu inşa edilmiştir.
4.UF Arıtma Sistemi: Suda bulunabilecek 0,02 mikron mertebesindeki katı maddelerin, bakteri ve virüslerin tutulması, böylece Terz Ozmoz membranlarının uzun ömürlü çalışmasının sağlanması amacıyla 6 adet UF modülü kurulmuştur.
UF Ünitesi aşağıdaki ana bileşenlerden oluşmaktadır:
-UF Besleme Pompaları,
-UF Modülleri
-UF Ters Yıkama sistemi,
-Kontrol Panoları ve otomasyon sistemi
-Ölçüm ve kontrol cihazları
5.Ters Ozmoz Besleme Deposu ve Manevra Odası: 3.000 m3 hacimli betonarme dengeleme ve besleme deposu inşa edilmiştir. Depodan Ters Ozmoz ünitelerine suyun beslenmesi amacıyla kullanılan pompa, vana, kolektör grubu için Manevra Odası inşa edilmiştir.
6.Ters Ozmoz Arıtma Sistemi: Ön arıtması en iyi şekilde yapılmış olan suyun, başlıca Sülfat, Klorür, Sertlik ve Ağır Metaller olmak üzere bütün kirleticilerinden arındırıldığı Ters Ozmoz ünitesi 5 hattan oluşmaktadır. Sistemin ana bileşenleri:
-Kartuş Filtreler
-Yüksek Basınç Pompaları
-Ters Ozmoz Modülleri
-Ters Ozmoz Yıkama ve Durulama Düzeneği
-Ters Ozmoz Kimyasal dozlama düzenekleri
-Kumanda Odaları, Kontrol Panoları, Ölçüm ve Kontrol cihazları
7.Son Arıtma Ünitesi (Remineralizasyon): Arıtılmış suyun damak tadına uygunluğunu sağlamak, pH değerini 7,5-8,5 arasında, Sertlik değerini 5-10 Fr mertebesinde tutmak üzere remineralizasyon ünitesinde kireç ve karbonsioksit dozajı yapılmaktadır.
8.Arıtılmış Su İletim Hattı: Arıtılmış su CTP boru hattı ile mevcut 22.000 m3'lük depoya iletilmektedir.

TESİS NASIL ÇALIŞIYOR
Eski tesis revize edilerek ön arıtma yapması sağlanmıştır. Bu tesiste fiziki bir arıtma gerçekleştirilmektedir. Buradan alınan su ters ozmoz tesisinin daha uzun ömürlü ve sıhhatli çalışmasına sağlayacak olan ultra filtrasyon ünitesine verilmektedir. Ultra filtrasyon ünitesi, eski tesisten geçebilen ve çapları 0,1 mikrondan daha küçük, partikülleri tutmaktadır. Ultra filtrasyon membranları 0,01 ile 0,10 mikro metre gözenek aralığına sahiptir. Bu sayede sudaki bulanıklık, SDI ( gizli bulanıklık) bakteri, virüs, mikro organizmalar, kolloid maddeleri, askıda ki maddeleri, v.b. maddeler alınmaktadır. Bu sayede ters ozmoz membranlarının yüzeyinde tabaka oluşması önlenmektedir.
Ultra filtrasyon ünitesi 800 m2 alana sahip bina içerisinde 960 adet membrandan oluşmaktadır. Burada ikinci ön arıtmadan geçen su 3.000.m3'lük besleme deposuna alınmaktadır. Besleme deposundan 3 adet 1890m3/saat su verebilen alçak basınç pompaları ile alınan su, 5 adet jumbo tip kartuş filtrede bulunan 75 adet kartuş filtrelere verilmekte ve ters ozmoz öncesi üçüncü ön arıtma yapılmaktadır.

Kartuş filtrelerden geçen su yüksek basınç pompaları ile toplam 90.720 m3 /gün kapasiteli 5 üniteden oluşan ve 800 adet vessel içerisinde 4800 adet memrandan oluşan ters ozmoz ünitesine verilmektedir.
Ters ozmoz ünitesi membranlarının gözenek aralıkları 0,0001mikrondan daha küçük küçüktür. Bu gözenek aralığından ancak saf halde su geçebilmektedir. Görüldüğü gibi toksit maddeler (zehirli) organik maddeler ve su da çözülmüş maddeler dahil hiçbir kirletici madde ters ozmoz membranlarından geçememektedir.

Ters ozmoz tesisinden geçen su saf ve agresif bir su olduğundan korozotif bir etkisi vardır. Bu nedenle korozotifliğini almak için ters ozmoz çıkışında son arıtmaya tabi tutulan suya karbondioksit ve kalsiyum oksit mineralleri eklenmektedir. Bu şekilde son arıtma yapılan su şehre verilmektedir.