Dara'da kazılar 100 yıl sürecek

Güneydoğu’nun Antik Efes’i olarak bilinen 10 bin yıllık Dara Harabeleri’nde ortaya çıkan Babil ve Pers imparatorluklarına ait tarihî kalıntıların gün ışığına çıkartılması için kazılar yeniden başladı. Kazıların 100 yıl sürebileceği belirtildi.

Timurleng zamanında yakılan ve yerle bir edilen Babil ve Pers imparatorluklarına ait saklı kentin ortaya çıkarılması için Kültür ve Turizm Bakanlığı, kazı çalışmaları için 90 bin TL ödenek gönderdi. Ödeneğin gelmesi ile birlikte Dara Harabeleri'nde arkeolojik kazılar yeniden başladı. Yapılan kazılarda Roma dönemine ait bulunan kalıntılardan sonra Artuklular zamanında kalma tarihi kalıntılar ortaya çıkartıldı.

Mardin’e bağlı Oğuz köyündeki Dara Harabeleri’nde iki yıl önce başlatılan kazı çalışmaları kapsamında ortaya çıkan eserler tarihe ışık tutacak nitelikte. MS 6. yüzyıla ait olduğu tahmin edilen şemsiye ve çeşitli hayvan figürlü mozaikler, su sarnıçları ile 3 bin yıllık insanlara ait kemikler ortaya çıkarılmıştı. Geçtiğimiz yıl yapılan kazılarda ise zindan olarak bilinen 40 metre derinliğindeki yer altı sığınakları temizlendi. Açık hava tiyatrosu ve kaya evlerin bulunduğu alanlarda gerçekleştirilen kazılarda ise Babil ve Pers imparatorluklarına ait askeri garnizon şehrinin erzak ve silah depoları ile kaya mezarlar ortaya çıkarıldı.

Mardin merkeze bağlı ünlü Dara Harabeleri'nde kazıların yeniden başladığını belirten Mardin Müzesi Müdürü Nihat Erdoğan, Dara’da çok zengin bir kültür bulunduğunu, bu kültürü çıkarmak için 100 yıl kazı yapılması gerektiğini söyledi. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından kazı çalışmaları için gönderilen 90 bin TL ödeneğin gelmesi ile çalışmalara başladıklarını ifade eden Erdoğan, şunları söyledi: "14. yüzyılın başında Dara’nın terk edildiğini biliyoruz. 14. yüzyıla kadar kullanıldığını ve Artukluluların da bu bölgede yaşadıklarını ve bu bölgede kaldıklarına dair bir yapı ortaya çıkardık. Burada çıkan kazılarda ortaya çıkan seramikler sikkeler Artuklu dönemini yansıtıyor. Roma dönemine yönelik kalıntılar Dara daha önce yapılan kazılarda ortaya çıkmıştı. Ama ilk defa bir Artuklu yapısı üzerinde çalışıyoruz. Bu açıdan da bu bizim için sevindiricidir. Artuklu mimarisini açığa çıkarmış olacağız.”

KÖYÜN TAŞINMASI GEREKİYOR

Dara’nın tarihini ortaya çıkarmak için Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından kentin imar koruma planı hazırlandığını belirten Erdoğan, şöyle konuştu: "Bu koruma imar amaçlı planının eylül veya ekim ayında bitirilmesini bekliyoruz. Bundan sonra hemen köylünün yaşamı ile ilgili sorunlarını çözmek gerekir. Çünkü sit alanında yaşıyorlar. Yaşamları kısıtlanmış durumdadır. Yeni bir yerleşim yerine taşınmaları gerekir. Onların yaşamları altında kalan geçmiş tarihi yapıların açığa çıkarılması için planlama yapılacak. Köy evlerinin çoğunun alt katları Roma dönemine ait. Çoğu ahır odunluk olarak kullanılıyor. Üstünde ise devşirme malzemeleri olarak kullanılan evler vardır.”

DARA HARABELERİ'NİN YÜZDE 90'I ÖZEL MÜLKİYETE AİT

Roma dönemi yapılarına işlev kazandırılması açılıp temizlenmesi, kentin Roma dönemi kimliğinin tam açığa çıkarılabilmesi için üzerindeki yaşamın bir şekilde başka bir alana alınması gerektiğini kaydeden Erdoğan, konuşmasına şöyle devam etti: “Bakanlık olarak bunun için koruma amaçlı plan hazırlıyor. Bu çerçevede köyün belli bir alana taşınması ile altta kalan kısımlar açığa çıkartılacak. Belli kamulaştırmalar yapılması gerekir. Vatandaşların kendi mülkiyeti olan alanlar var. Bunları kamulaştırmak gerekir. Bunlar bittikten sonra ancak arkeolojik kazılar hızlandırılacak. Şu an Hazine adına kayıtlı olan alanlarda kazı yapabiliyoruz. Ama köyün yüzde 90'ı özel mülkiyette olduğu için ancak Hazine'ye ait bölgelerde kazı iznimiz vardır. Arkeolojik kazı çalışmaları uzun soluklu kazılardır. Eski arkeolojik meslektaşlarımızı, hocalarımızı bekliyoruz. Bir alanda ömürlerini tükettiklerini biliyoruz. Dara çok büyük bir arkeolojik potansiyeli olan kenttir. Burdaki kazı çalışmaların belki 100 yılı bulabilecek kadar zaman alabileceğini düşünüyoruz.”